وحدت ادیان (۱)

نوشته مایکل کِرتوتی (Michael Curtotti) (2)

۱۸ آپریل ۲۰۱۷
ترجمۀ مهرداد جعفری

وحدت ادیان یکی از تعالیم اساسی حضرت بهاءالله. آنچه در زیر آمده سعی ناتمامی است برای توضیحی هر چند ناقص دربارۀ این مطلب.

شاید بتوان گفت که این اصل اساسی یکی از تعالیمی است که تا حدّی بنحوی نادرست درک و استنباط گردیده. یکی از این عوامل شاید عدم درک صحیح این نکته است که به نظر می رسد دیانت بهائی قسمت هائی مختلف از ادیان گذشته را به عاریت گرفته و دیانتی بدیع به وجود آورده.

در واقع این نکته آن چیزی نیست که حقیقت وحدت ادیان گفته شود.

شاید آسان تر باشد که بدانیم معنای «دین» در زمینۀ «وحدت ادیان» چیست؟ هنگامی که دربارۀ این مطلب گفتگو می گردد اشاره به یک یک ادیان معلومه نیست (ادیانی مانند یهودیت، مسیحیت، هندو، بودائی، اسلام و یا دیانت بهائی) بلکه به «دین» به عنوان یک کلّیّت نگریسته می شود. تمامی ادیان با تمام فرهنگ های گستردۀ مختلفه، نحوۀ اجرای احکام و درک این که هر کدام جزئی از کل به عنوان «دین» محسوب می گردند. کلّیتی که جامعیّت داشته و یک هویّت و ماهیّتی به عنوان «دین» دارد. علاوه بر درک دقیق این کلیّت، جنبۀ علمی آن اثرات مستقیم در روابط انسانی است که مهم است. در این زمینه حضرت بهاءالله می فرمایند:

« الیوم دینُ الله و مذهبُ الله آن که مذاهب مختلفه و سُبُلِ متعدّده را سبب و علّت بَغضا ننمایند این اصول و قوانین و راه های محکمِ متین از مَطلَعِ واحد ظاهر و از مَشرِقِ واحد مُشرق و این اختلافات نظر به مصالحِ وقت و زمان و قرون و اَعصار بوده» (3)

و یا بیانی دیگر:

«شکّی نیست جمیع احزاب به اُفقِ اَعلیٰ متوجّهند و به اَمرِ حَقّ عامل» (4)

و مُضافاً می فرمایند:

«هذا دینُ اللهِ مِنْ قَبلُ وَ مِنْ بَعدُ»(5) [مضمون به فارسی: این دین خداست از قبل و از بعد]

همچنین حضرت عبدالبهاء هم مکرراً در این مورد بیانات فرمودند:

«حقیقت یکی است تعدّد ندارد.» (6)

نوع بشر درک و استنباطش از حقیقت بسیار متفاوت است ـ هر کدام از افراد بشر سعی بر این دارند که با تمامی محدودیّت های بشری از نظر ذهنی و درک بتوانند پدیده های مختلفه را روشن تر و واضح تر مشاهده نمایند. هیچ فرد بشری مطمئن نیست که در زمان های مختلفه در استنباطات و درک فردی توانسته حقیقت و یا قسمتی از حقیقت را فهمیده باشد. در بیانی دیگر در این خصوص حضرت عبدالبهاء می فرمایند:

«... اگر با نفوسی که عقایدش متفاوت است ملاقات نمودی از ایشان روی مگردان. همگان به دنبال حقیقتند و طرق بسیاری بدان سمت را می توان یافت. حقیقت جنبه های متفاوت دارد ولی همیشه واحد است و به همان طریق واحد باقی می ماند. اجازه ندهید که طرز تفکر متفاوت و یا نظرات مختلفه از همنوع خود شما را جدا نماید و یا باعث اختلاف و یا تنفر در قلوب گردد و بجای آن به دنبال حقیقت باش و سعی نما که تمامی نوع بشر را به دوستی خویش قبول نمائی»(7)

حضرت بهاءالله می فرمایند:

«بنی آدم کلّ برادرند و شروط برادری بسیار، از جمله آن که هر نفسی آنچه از برای خود می خواهد باید از برای برادران خود هم بخواهد لذا اگر دوستی به نعمت ظاهریّه و باطنیّه و یا مائدۀ سَمائیّه برسد باید بکمال محبّت و مهربانی دوستان خود را آگاه نماید اگر اقبال نمودند حَصَلَ المُرادُ [مراد حاصل است] والاّ مِن دونِ [بدون] تعرّض و کلمه ای که سببِ حُزن شود او را به خود واگذارند. هٰذا هُوَ الحَقّ وَ ما بَعدَ الحَقِّ اِلاّ ما لا یَنبَغی[این است حق و نیست بعد از حق مگر آنچه شایسته نیست.]» (8)

نکتۀ مهمّی که تا حال ذکر نشده نقش عمده و اساسی مؤسّسین دیانت می باشد زیرا در حقیقت ایشانند منبعِ فیضِ الهی. اکثر ادیان نفسِ مقدّسی را به عنوان بنیانگذار و مَبدءِ مذهب دانسته و معرفی می نمایند. در مقامی تمامی این مَظاهرِ مقدّسه فِی الحقیقه در صُقعِ واحدند ولی باید توجّه داشت که هرکدام دارای رسالتی مخصوص به خود می باشند. (9)

به مناسبت ظهور خویش، حضرت بهاءالله می فرمایند:

«رگ جهان در دست پزشک دانا است، درد را می بیند و به دانائی درمان می کند. هر روز را درمانی و فردا را درمان دیگر، امروز را نگران باشید و سخن از امروز رانید»(10)

پاورقی ها:
توجّه: برای «محفوظ بودن حقّ چاپ» به اصل مقاله به انگلیسی مراجعه فرمائید.
(۱). این مقالۀ شمارۀ ۱۲ نویسنده می باشد.
(۲). مایکل کِرتوتی به مناسبت جشن دویستمین سالگرد تولد مبارک حضرت بهاءالله که در ۲۱\۲۲ اکتبر ۲۰۱۷ برگزار می گردد تعهّد شخصی نموده که تا آن روز ۲۰۰ مقاله در مَواضیع مختلفۀ دیانت بهائی بنویسد، برای اصل این مقاله ها مراجعه کنید به:
//beyondforeignness.org/
(۳). رسالۀ اِبنِ ذِئب. ( بدون صفحه).
(۴). منتخباتی از آثار حضرت بهاءالله، شمارۀ ۱۱۱.
(۵). کتاب اقدس، بند ۱۸۳.
(۶). ترجمه به مضمون از خطابات مبارکه. برای اصل خطابه به زبان انگلیسی مراجعه کنید به :
//www.bahai.org/library/authoritative-texts/abdul-baha/promulgatio…

(۷). ترجمه به مضمون از خطابات مبارکه. برای اصل خطابه به زبان انگلیسی مراجعه کنید به:
//www.bahai.org/library/authoritative-texts/abdul-baha/paris-talks…
(۸). یاران پارسی، صفحۀ ۳۸ و مائدۀ آسمانی، جلد 7، صص: 164- 165.
(۹). مراجعه نمائید به منتخباتی از آثار حضرت بهاءالله شمارۀ ۲۲.
(۱۰). دریای دانش، صفحۀ ۳.