تفسیر حقیقیِ آیات الهی در مقابل استنباط ظاهری معنای آثار (۱)

نوشتۀ مایکل کِرتوتی ‌(Michael Curtotti)(۲)
۶ ژوئن ۲۰۱۷

ترجمۀ مهرداد جعفری

تمرکز بیش از حدّ در استنباط بعضی از نوشتجات بخصوص آثار ادیان ممکن است همان طوری که متأسّفانه دیده می شود امروزه ایجاد اشکالاتی نماید که در بعضی از موارد نتایجی هم داشته که به کشتار انجامیده و حتّی در بعضی دیگر از مواقع عامل اختلافات غیرقابل حلّی گردید.

هدف از این نوشتار این است که حضرت بهاءُالله به چه نحوی تفسیر آثارِ اِلهی را توصیه می فرمایند که نتیجه آن وحدت عالم بشری گردد. همان طوری که در مقالات قبلی این سری اشاره شده هدف غائی حضرت بهاءُالله در نزول آثارشان ایجاد وحدت و مَوَدَّت بین نوع بشر است. آنچه را که ما به عنوان نوع بشر از چنین آثاری استنباط نموده دقیقاً در نحوۀ رفتار ما برای هدف ساختن جامعه ای متّحد کمک می نماید.

به عنوان مثال از جهتی می توان در نظر گرفت استنباطات ظاهری بیش از حدِّ آثار ممکن است از اتّحاد حقائق ادیان و حقائق علمی جلوگیری نماید. به عنوان مثال در مقاله ای قبلاً تحت عنوان «هفت آسمان و کرات دیگر خارج از کهکشان خورشید» اشاره به این امر گردید که نظرات صائب حضرت بهاءُالله در مورد استنباط ظاهری در موضوع سیارات را که ممکن است به عدم درک صحیح بیانجامد، مشاهده نمودیم. حتّی استنباط ظاهری از داستان خلقت که در بسیاری از موارد با توجیهات علمی مغایر است عامل اختلافات است که حتّی بعضی از نفوس را به عدم قبول اصول علمی مجبور می سازد و یا بعضی دیگر حقائق ادیان را مطرود می شمارند. این اختلافات لازمۀ حیات نیست و شاید بتوان این اختلافات را با کمی روشنفکری در نحوۀ خواندنِ بهتری از آثار بجز استنباط معنای ظاهری از میان برداشت.

دیانت بهائی جنبۀ ظاهری داستان خلقت را امری اِستعاری که معنائی دیگر دارد به شمار می آورد. این امر نه تنها ما را قادر می سازد توجّه خویش را به زیبائی حقیقی آثار معطوف نموده، همچنین عواملی را که باعث جدائی و تفرقه می گردد آن طوری که ذکر شد از میان برمی دارد.

در کتاب مستطابِ ایقان حضرت بهاءُالله دقیقاً نکتۀ مطالعۀ آثار ادیان و تفسیر آنان را مورد بررسی قرار داده و بِنَفسه بسیاری را آن طوری که باید، از قران مجید و کتاب مقدّس تفسیر فرمودند. حضرتشان از پیروان خویش می خواهند در مورد گذشته هم تفکّر نموده و سؤالی را هم مطرح می فرمایند. اساساً این سؤال به این نحوه است که: به چه جهت تمام پیروان ادیان گذشته آن طوری که از آثار مقدسه شان برمی آید منتظرند «نجات دهندۀ» حقیقی ظاهر شود و هنگامی که وی ظهور می کند همگی وی را انکار می نمایند و حتّی پیروانش را هم مورد صدمه و آزار قرار می دهند؟

«ناظر به ایّام قبل شوید که چه قدر مردم ازاَعالی و اَدانی [افراد بلندمرتبه و پایین مرتبه] همیشه منتظر ظهوراتِ اَحدیّه در هَیاکلِ قُدسیّه بوده اند بقسمی که در جمیع اوقات و اَوان مترصّد و منتظر و دعاها و تضرّع ها می نمودند که شاید نسیم رحمت الهیّه بوزیدن آید... و چون اَبوابِ عنایت مفتوح می گردد... از لِقاءِ او که عینِ لِقاءُالله است احتراز می جستند...
چه سبب این گونه اختلافات بوده که هر ظهورِ حقّی که در امکان از اُفقِ لامَکان ظاهر می شد این گونه فساد و اغتشاش و ظلم و انقلاب در اطراف عالم ظاهر و هویدا می گشت با این که جمیع انبیا در حین ظهورِ خود مردم را بشارت می دادند به نَبیِّ بعد و علامتی از برای ظهورِ بعد ذکر می فرمودند» ۳

بر اساس آنچه که حضرت بهاءُالله توضیح می فرمایند این طرز رفتار پیامدهای بسیار مهمّی را در بر دارد. این شیوۀ رفتار ریشۀ اصلی تمامی اختلافات مذهبی است که تا حال هم ادامه دارد گرچه تمامی پیروان ادیان بکلّی از یک منبع کسب فیض می نمایند.

با توجّه به معنای دقیق آثار مذهبی حضرت بهاءُالله می فرمایند این تفرقه تا اندازه ای بواسطۀ چسبیدن به تفسیر ظاهری متون دینی ایجاد شده است.

مجدداً در کتاب ایقان حضرت بهاءُالله خوانندگان آثارِ اِلهی را با منطق کامل از معنای آثار نازله در قرآن و کتاب مقدّس به آنچه که عامل اتّحاد و موّدت ادیان است و تا حال باعث تفرقه و جدائی گردیده، هدایت می فرمایند.

همچنین حضرت بهاءُالله نکتۀ «تسلسل ادیان» را هم مشروحاً تشریح فرمودند. «رسول» «پیامبر» « انبیاءِ» اِلهی بطور عمومی همگی قسمتی از نظمی هستند که هدفشان پیشبرد جامعۀ انسانی است که جهت تحقّقِ وحدت هر کدام از مَظاهرِ ظهور وظیفه ای را به عهده گرفته اند. حقیقتِ کلّیۀ روحانیِ هر یک به صورت غیرقابل تغییر باقی و برقرار است ولی تعالیم اجتماعی بر اساس نیاز زمان و بشر تغییر کرده.

«این که از نام های آسمانی پرسش رفته بود، رگِ جهان در دست پزشک دانا است، درد را می بیند و به دانائی درمان می کند. هر روز را رازی است و هر سر را آوازی. درد امروز را درمانی و فردا را درمان دیگر. امروز را نگران باشید و سخن از امروز رانید.» ۴

پاورقی ها:
توجّه: برای «محفوظ بودن حقّ چاپ» به اصل مقاله به انگلیسی مراجعه فرمائید.
(۱). این مقالۀ شمارۀ ۶۱ نویسنده می باشد.
(۲).مایکل کِرتوتی به مناسبت جشن دویستمین سالگرد تولّد مبارک حضرت بهاءالله که در ۲۱\۲۲ اکتبر ۲۰۱۷ برگزار می گردد تعهّد شخصی نموده که تا آن روز ۲۰۰ مقاله در مَواضیع مختلفۀ دیانت بهائی بنویسد. برای اصل این مقاله ها به: //beyondforeignness.org/ مراجعه فرمائید.
(۳). منتخباتی از آثار حضرت بهاءُالله، شمارۀ ۱۳.
(۴). دریای دانش، صفحۀ ۳.