بسوی عدم انزجار و تعصّبات مذهبی (۱)

نوشتۀ مایکل کِرتوتی ‌(Michael Curtotti) (۲)

۱۴ آپریل ۲۰۱۷
ترجمۀ مهرداد جعفری

حضرت بهاءُالله تعصّبات و تنفّر مذهبی را محکوم می فرمایند. شاید بتوان گفت که یکی از بیانات مُهَیمن حضرتشان در این مورد نصِّ مبارک زیر می باشد:

«ضَغینه و بَغضای مذهبی ناریست عالمْ سوز و اِطفاءِ آن بسیار صَعب، مگر یَدِ قدرتِ اِلهی ناس را از بلاءِ عَقیم نجات بخشد.» (3)

باید پذیرفت هنگامی که این بیان مبارک را برای اوّلین بار در اَواخرِ دهۀ ۱۹۸۰ یا اوائل ۱۹۹۰ میلادی مطالعه کردم تصوّر این که تعصّبِ مذهبی می تواند «ناری عالمْ سوز‌» باشد امری غیر قابل تصوّر بود. در آن دوران به نظر نمی رسید که تعصّب مذهبی مسئله ای است که بتواند خطری برای جهان داشته باشد و اتفاقاتی بوده که در گذشته در مورد مذاهب پیش آمده.

متأسّفانه حقیقتِ بیان مبارک حضرت بهاءُالله در قرن بیست و یکم کاملاً آشکار است و این تنها موردی در زندگی ام نبوده که شاهد تحقّق آثار نازله از حضرتشان در حیات شخصی ام بوده ام.

حضرت بهاءُالله در اواخر همین بیان مبارک مطلب بسیار قابل توجّهی را نازل فرمودند. اشاره به این مطلب فرمودند که مشکلات مذهبی، راه حلّشان هم مذهبی است و در حقیقت بدون راه حلّ مذهبی قابل رفع و رجوع نیست. و در همین زمینه در دیگر آثار مبارکۀ خویش، حضرت بهاءُالله می فرمایند دیانت نیرو و قوّه ای است که باعث استقرار و ثبوت جامعه خواهد بود.

«دین نوریست مُبین و حِصنی است مَتین از برای حفظ و آسایش اهلِ عالم، چه که خَشیَةُ الله ناس را به معروفْ امرْ و از مُنکَرْ نَهی نماید. اگر سِراجِ دین مستور مانَد هَرج و مَرج راه یابد نیّرِ عدل و انصاف و آفتابِ اَمن و اطمینان از نور باز مانند.» (4)

ممکن است بتوان دریافت که نیروی نفوذ دیانت از جهات بسیاری «نامعلوم» است اگرچه در این ایّام ظاهراً این نیرو به سمت نزولی و سقوط می رود و فسادِ مذهب وسیله ای شده برای ابراز خشونت و نفرت‌ (بر خلاف هدف اصلی دیانت). ظهور هر دو پدیدۀ خشونت و نفرت علائمِ سقوط دیانت می باشد.

مضافاً در مطلبی منسوب به همین نکته، حضرت بهاءُالله در مورد تعلیم و تربیت دینی به اطفال و اولاد می فرمایند آموزش مطالب دیانتی باید به صورتی باشد:

«... که به تعصّب و حَمیّةِ جاهلیّه منجر و منتهی نگردد.» (5)

نکتۀ بسیار نزدیک با تعصّب مذهبی مطلب تنفر و خشونت مذهبی است که مجدداً از جانب حضرت بهاءُالله محکوم گردیده.

«دربارۀ مذهب ضَغینه و بَغضا و نِزاع و جدال کلّ منع شده.» (6)

در بیان مبارک زیر حضرت بهاءُالله تنفّر و انزجاری را که هم در گذشته و هم اخیراً در میان جامعه ظاهر گردیده محکوم می فرمایند:

«مُعرضین و مُنکرین به چهار کلمه متمسّک: اوّل کلمۀ فَضَربُ الرِّقاب [زدن گردن ها] و ثانی حَرقِ کتب [سوزاندن کتب] و ثالث اِجتناب از مِللِ اُخریٰ [دوری از دیگر ملّت ها و نجس دانستن آنها] و رابع فنایِ احزاب» (7)

حضرت عبدُالبهاء، فرزندِ اَرشَد حضرت بهاءُالله با توضیحاتی به ما نصیحت می فرمایند که چگونه می توان از تعصّبات قدیمه و تباهی ها دست شست.

«اگر بتمام قلب آرزوی آشتی و دوستی با هر جنس و نژادی داشته باشید فکرتان روحاً و جسماً سرایت کند و آرزوی دیگران هم همین می شود، قوّتش شدیدتر می گردد تا این که فکری عمومی شود.

ناامید نشوید! مستمراً اقدام نمائید. خلوص و مَحَبَّت بر تنفّر پیروز خواهد شد. در این ایّام چه مقدار امورِ به نظرغیرِ ممکن واقع شده! توجّه به نَیّرِ آفاق نمائید. به همگان مَحَبَّت نمائید، «در قلوب نفوس مَحَبَّت، نَفَسِ رُوحُ القُدُس است»! قوی باشید! خداوند هیچ وقت فرزندانش را که می کوشند و کار می کنند و دعا می نمایند تنها نخواهد گذاشت! این جهان در حال جنگ را قلباً با تمنّای شدید اتّحاد و یگانگی مملو نمائید. مسلماً موفّقیت تاجی خواهد بود بر فرق شما و با اُخُوّتِ بشری ملکوتِ اِلهی به همراه صلح و صلاح مستقرّ خواهد گردید» (8)

در این ایّام که نزدیک به «عید پاک» مسیحیان است بسیار باعث تأسف است که شاهد بود که بسیاری از نفوس مسیحی بیگناه در مصر مورد حملۀ متعصّبین مذهبی قرار گرفته اند.

امید این که روزی فرارسد که چنین تعصّباتی از میان جامعۀ بشری برای همیشه رخت بر بندد.

پاورقی ها:
توجّه: برای «محفوظ بودن حقّ چاپ» به اصل مقاله به انگلیسی مراجعه فرمائید.
(۱). این مقالۀ شمارۀ ۸ نویسنده می باشد.
(۲).مایکل کِرتوتی به مناسبت جشن دویستمین سالگرد تولّد مبارک حضرت بهاءالله که در ۲۱\۲۲ اکتبر ۲۰۱۷ برگزار می گردد تعهّد شخصی نموده که تا آن روز ۲۰۰ مقاله در مَواضیع مختلفۀ دیانت بهائی بنویسد. برای اصل این مقاله ها به: //beyondforeignness.org/ مراجعه فرمائید.
(۳). رسالۀ اِبنِ ذِئب، صفحۀ ۴.
(۴). الواح مبارکه نازله بعد از کتاب اَقدس، لوحِ طِرازات، صفحۀ ۷۳.
(۵). ایضاً، کلماتِ مبارکۀ فردوسیّه، صفحۀ ۳۷.
(۶). یاران پارسی، صفحۀ ۳۶.
(۷). الواح مبارکه نازله بعد از کتاب اَقدس، لوحِ مبارکِ دنیا، صفحۀ ۵۲.
(۸). ترجمۀ تحت اللّفظی با توجّه به بعضی از قسمت ها که در کتاب "بهاءُالله و عصرِ جدید" آمده.