اعمال زشتِ مُتدیّنین (۱)

نوشتۀ مایکل کِرتوتی ‌(Michael Curtotti) (۲)

۲۱ ژوئیۀ ۲۰۱۷
ترجمۀ مهرداد جعفری

در جهانی که تا حال بسیاری از اعمال زشت و یا جنایات به نام دیانت انجام گرفته گرچه مشکل به نظر می رسد ولی تنها راه لازمۀ از بردن آن مشورت و گفتگو خواهد بود. متأسّفانه قرن بیست و یکم با بسیاری از همین رفتار غیر انسانی شروع گردید. در این گفتار نظر این است که تأمّلی در بیانات حضرت بهاءُالله و دیگر آثار بهائی شود تا بتوان راه حلّی حقیقی برای این مشکلات پیدا نمود.

مسلّم است که آنچه را که حضرت بهاءُالله در مقام مَظهَرِ ظهورِ اِلهی نازل فرمودند ریشه ای در حقائق روحانی داشته که مربوط به امور دیانتی می باشند. حضرتشان بر اَمرِ لامَذهبی و اغتشاشاتی که در دنیای امروزه اَمری عادی شده کاملاً آگاه می باشند.

«عالم مُنقلب است و انقلابِ او یَوماً فَیَوماً [روز به روز] در تَزاید و وَجهِ آن بر غفلت و لامَذهبی متوجّه و این فِقره شدّت خواهد نمود و زیاد خواهد شد بشأنی که ذکرِ آن حالْ مقتضی نه» ۳

«قوّه و بُنیۀ ایمان در اَقطارِ عالم ضعیف شده، دِریاقِ [دارویِ] اَعظَمْ لازم.» ۴

آنچه را که پیش بینی شده بود در قرن بیستم و بیست و یکمِ عالمِ بشری می توان مشاهده نمود.
بعضی از نفوس معتقدند که تمامی این مشکلاتِ حاصلۀ عالمِ بشر سرچشمه اش همان دیانت است و می گویند باید بطور کلّی از امر دیانت صرف نظر کرد. بیانات حضرت بهاءُالله دقیقاً در نقطۀ مقابل این نظریه می باشند ـ در حقیقت دیانت یکی از عوامل لازمه برای صحّت و سلامت جامعه می باشد.

«... و به دین و به تمسّک به آن وصیّت می نماید؛ آنست سببِ بزرگ از برای نظمِ جهان و اطمینانِ مَنْ فِی الاِمکان [جهانیان]» ۵

«دین نوریست مُبین و حِصنی است مَتین از برای حفظ و آسایشِ اهلِ عالم، چه که خَشیَةُ الله [ترس از روی شناخت و عشق] ناس را به معروفْ اَمرْ و از مُنکَرْ نهیْ نماید. اگر سِراجِ دین مستور مانَد، هَرج و مَرج راه یابد، نیّرِ عدل و انصاف و آفتابِ اَمن و اطمینان از نور باز مانند. هر آگاهی بر آنچه ذکر شد گواهی داده و می دهد.» ۶

در طول قرن بیستم که ده ها ملیون نفر به خاطر جنبش هائی مانند ملی گرائی و سکولاریسم جان خویش را از دست دادند بِنَفسِه شاهدِ کافی است در صداقت بیانات نازلۀ حضرت بهاءُالله. عدم توجّه به امرِ دیانت تا حال نتوانسته مشکلات جامعۀ بشری را از بین ببرد بلکه باعث وخامت آن هم شده.

با این حال، آثارِ حضرت بهاءُالله «مسألۀ» دیانت را نیز مورد بررسی قرار داده است. مسلّماً دلیل اوّلیۀ این که افراد انسان مرتکب اعمال «زشت» می گردند به این علّت است که آن بخشی از موقعیّتِ انسان می باشد. بشر قادر به انتخاب رفتار و اعمال خویش می باشد که آیا دست به اعمال نیک و یا غیر نیک بزند. در هر صورت برای انجام رفتاری اَعَمّ از خوب و یا زشت ما نیازی به دین به عنوان عذر و بهانه نداریم. در حالی که حضرت بهاءُالله می فرمایند:

«با این که مقصود از هر ظهورْ [ظهورِ هر دین] ظهورِ تغییر و تبدیل است در اَرکانِ عالَم سِرّاً و جَهْراً ظاهِراً و باطِناً، چه اگر به هیچ وجه اموراتِ اَرضْ تغییر نیابد، ظهورِ مَظاهِرِ کُلّیّه [پیامبران و مربّیانِ کلّی آسمانی] لغو خواهد بود.» ۷

بنا بر این اصلْ تا اندازه ای قابلِ قبول است که تصوّر نمود در آینده نفوس بیشتری رو به دیانت خواهند آورد. حضرت بهاءُالله در مورد رفتار پیروان خویش چنین تذکّر می فرمایند.

«لَیسَ بَلِیّتیٖ سِجنیٖ وَ ما وَرَدَ عَلَیَّ مِنْ اَعدائیٖ بَلْ عَمَلُ اَحِبّائِیَ الّذینَ یَنسِبُونَ اَنفُسَهُم اِلیٰ نَفْسیٖ وَ یَرْتَکِبُونَ ما یَنُوحُ بِهٖ قَلبیٖ وَ قَلَمیٖ.» ۸ [مضمون به فارسی: رنج و مصیبت من از زندان و آنچه از دشمنانم بر من وارد شده نیست، بلکه از عمل دوستانی از من است که خود را به من نسبت می دهند ولی مرتکب آن چیزی می شوند که قلب و قلمِ من از آن نوحه می کند.]

به نظر می رسد می توان از کلمۀ «بَلِیّتی» که حضرت بهاءُالله اشاره می فرمایند استنباط نمود منظور صدمات فردی به شخص ایشان نبوده زیرا حیات شخصی ایشان همواره در خطر بوده، بلکه صدماتی است که به رسالتِ اَمرِ مبارکش وارد شده که هدف اصلیِ آن بهبود اوضاع جامعۀ انسانی است.

یکی از نکات بخصوص در این مورد را می توان گفت مربوط به مسائل و امور دیانت است که مثالی از این امور دیانتی تعصّبات مذهبی است.

«دربارۀ مذهبْ ضغینه و بَغضا و نِزاع و جِدال کلّ منع شده.» ۹

همچنین حضرتشان می فرمایند تعلیم و تربیت نتیجه اش نباید تعصّبات باشد.

«دارُالتّعلیم باید در ابتداء اولاد را به شرائطِ دین تعلیم دهند تا وَعد و وَعیدِ مذکور در کتبِ اِلهی ایشان را از مَناهی مَنع نماید و به طِرازِ اَوامِر مُزیّن دارد، ولکن بقدری که به تعصّب و حَمیّۀ [نخوت] جاهلیّه منجر و منتهی نگردد.» ۱۰

اکثر آنچه که در بالا ذکر شده مقدمتاً دربارۀ زندگی و رفتار افراد انسانی است //www.noghtenazar.org/node/1642 که باید در تمام سطوح در نظر گرفته شود، سطوحی مانند جامعه و مؤسّسات. //www.noghtenazar.org/node/1643 و //www.noghtenazar.org/node/1641 بعضی جنبه ها در دیگر مقالات هم مورد نظر قرار گرفته و یا می گیرد.

همچنین تصوّر می شود مؤسّسات مذهبی هم باید چنین رفتاری را در نظر بگیرند تا بتوانند بر مشکلاتی که مربوط به دیانت می شود فائق آیند. در سال ۲۰۰۲ میلادی مؤسّسۀ حاکمۀ بین المللی دیانت بهائی معروف به «بیتُ العُدلِ اَعظم» طیِّ پیامی خطاب به رُؤسایِ دیگر مذاهب چنین نوشته اند:

«جای بسیار تأسّف است که دین سازمان یافته که دلیل اصلی وجودش ترویج صلح و برادری است اغلب به صورت یکی از بزرگ ترین موانع در این مسیر عمل می کند. یک نمونه بخصوص دردناک این طرز عمل آن است که دین سازمان یافته از دیر زمان بر تعصّب و قشریّت مذهبی مهر تأئید زده است. این جمع در مقام شورای مدیریّت یکی از ادیان جهان خود را موظّف به ارائۀ این توصیه می داند که هر چه زودتر چالشی که این حمایت از تعصّب و قشریّت برای رهبری مذهبی ایجاد می کند مجدّانه مورد رسیدگی قرار گیرد.» ۱۱

در همان پیام بیتُ العَدل این امر را با دیگر نکات مربوطه مقایسه می نمایند ـ به عنوان مثال تبعیض نژادی، کم شدن ملّی گرائی و ازدیاد همکاری های بین المللی و پیشرفت های حاصله در زمینۀ تساوی حقوق بانوان و مردان را می توان نام برد. هرچند در این موضوعات ذکر شده آنچه را که باید حاصل گردد انجام نگرفته و هنوز راه های نپیموده باقی مانده ولی علائم موجوده شاهد است که بطور کلی منسجم و متّحد رو به پیشرفت می باشد. بطور کلّی این چالشی است که تمامی ادیان با آن روبرو هستند و آن عدمِ اتّحاد است. و برای رسیدن به این هدف باید به این بیانِ حضرت بهاءُالله اشاره نمود:

«شکّی نیست جمیعِ اَحزاب به اُفُقِ اَعلیٰ مُتوجّهند و به اَمرِ حَقّ عامِلْ.» ۱۲

بیتُ العَدلِ اَعظم هم به همین سیاق ادامه می دهند:

«نکته ای را که بیان فوق به صراحت توصیه می کند ترکِ تمامِ دَعاویِ انحصارگرايی یا خاتمیّت است که با اِختناقِ روح انسان، بزرگ ترین عامل نابودیِ انگیزۀ یگانگی و وحدت و مُروّجِ نفرت و خشونت بوده است.» ۱۳

نتیجۀ آگاه کننده ای که در پیام آمده چنین است:

«با گذشت هر روز این خطر فزونی می یابد که شعلۀ تعصبّات دینی چنان آتشی در سراسر جهان بر افروزد که عواقبِ مُوحِشِ آن خارج از حدّ تصوّر است. حکومت های مَدَنی به تنهائی قادر به دفع چنین خطری نیستند. هم چنین نباید این امیدِ واهی را در دل بپرورانیم که صرفاً دعوت به تساهل و تسامح می تواند مخاصماتی را که به نام خدا و دین صورت می گیرد فرو نشاند.» ۱۴

پاورقی ها:
توجّه: برای «محفوظ بودن حقّ چاپ» به اصل مقاله به انگلیسی مراجعه فرمائید.
(۱). این مقالۀ شمارۀ ۱۰۶ نویسنده می باشد.
(۲).مایکل کِرتوتی به مناسبت جشن دویستمین سالگرد تولّد مبارک حضرت بهاءالله که در ۲۱\۲۲ اکتبر ۲۰۱۷ برگزار می گردد تعهّد شخصی نموده که تا آن روز ۲۰۰ مقاله در مَواضیع مختلفۀ دیانت بهائی بنویسد. برای اصل این مقاله ها به: //beyondforeignness.org/ مراجعه فرمائید.
(۳). منتخباتی از آثار حضرت بهاءُالله، شمارۀ ۶۱.
(۴). ایضاً، شمارۀ ۹۹.
(۵). مجموعه الواح نازله بعد از کتاب اَقدَس، کلماتِ فردوسیّه، صص: ۳۴- 35.
(۶). ایضاً، اشراقات، صفحۀ ۷۳.
(۷). کتاب ایقان، صفحۀ ۶۸.
(۸). مجموعه الواح نازله بعد از کتاب اَقدَس، کلماتِ فردوسیّه، صص: 38- 39.
(۹). مائدۀ آسمانی، جلد هفتم، صفحۀ ۱۶۳.
(۱۰). مجموعه الواح نازله بعد از کتاب اَقدَس، کلماتِ فردوسیّه، ص ۳۷.
(۱۱). پیام بیتُ العَدلِ اَعظم مورّخۀ آپریل ۲۰۰۲.
(۱۲). (۱۳). (۱۴). ایضاً.