ممنوعیت تحصیلات عالی برای جوانان بهایی ایرانی
متن ذیل، مصاحبه آقای فواد مشکی با رادیو پیام دوست1 در باره وضعیت تحصیلات عا لیه جوانان بهایی ایرانی می باشد که در تاریخ پنج شنبه 8/6/1386 پخش شده است.
مجری: شنوندگان گرامی رادیو پیام دوست درود بر شما. همانطور که شاید مطلع شده باشید در جریان کنکور سراسری اخیر در ایران، باز هم جوانان ایرانی موفق نشدند مانند دیگر جوانان هموطن خود به انتخاب رشته موفق شوند. برای اطلاع از چگونگی این جریان گفتگویی داریم با آقای فواد مشکی که از نزدیک در ایران شاهد ماجرا بوده اند. جناب آقای مشکی درود بر شما و خوش امدید.
آقای مشکی: من هم به شما و شنوندگان درود می فرستم و ممنونم که به من این فرصت را دادید که در باره وقایع اخیر صحبت کنم.
مجری: آقای مشکی سالهاست که جوانان بهایی ایرانی از تحصیل در دانشگاههای ایران محروم هستند و هر بار به بهانه ای این مساله اتفاق افتاده.بفرمایید که این موضوع امسال چطور اتفاق افتاد.
آقای مشکی: بله همانطور که فرمودید اخیرا حدود 800 نفر از جوانان ایرانی بهایی با وجود شرکت در کنکور سراسری از در یافت کارنامه و نتایج کنکور خود محروم شدند و نتوانستند در فرصت مقرردر تعیین رشته شرکت کنند و در نتیجه بار دیگر با یک تبعیض آموزشی مواجه و از ورود به دانشگاه ممنوع شدند . اجازه بفرمایید قبل از این که توضیحات و اطلاعاتی در این باره خدمت شما و شنوندگان عزیز ارائه دهم مقدمه ای از محرومیتی که جوانان ایرانی بهائی در 27 سال گذشته در خصوص عدم ورود به دانشگاه ها با آن مواجه بودند عرض کنم .
مجری: خواهش می کنم بفرمائید.
آقای مشکی: بیش از 27 سال یعنی اززمان انقلاب فرهنگی تا به حال است که جوانان ایرانی بهایی به دلیل اعتقادات دینی خود از ورود به دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ممنوع و محروم شده اند . علی رغم این که ایرانیان بهایی به عنوان شهروندان این مرز و بوم حتی مطابق با همین قانون اساسی موجود، مانند دیگران حقوق و آزادی هایی دارند که باید از آنها بهره مند شوند ولی متاسفانه در یک تبعیض آموزشی واضح و آشکار از حق ورود به دانشگاه و تحصیلات دانشگاهی صرفا به دلیل بهائی بودن ممنوع می شوند. از سال 1361 بعد از انقلاب فرهنگی و باز شدن مجدد دانشگاه ها فقط کسانی می توانستند در کنکور شرکت کنند که پیرو یکی از ادیان اسلام، مسیحی، کلیمی و یا زرتشتی باشند. وقتی ستون مذهب را در فرم ثبت نام کنکور گذاشتند عملا مانعی جدی و اساسی در سر راه ورود افراد دیگر مثل جوانهای بهایی به دانشگاه پیش آمد.
مجری: ببخشید جناب مشکی در آن زمان در دانشگاه های ایران تعدادی از دانشجویان بهائی مشغول به تحصیل بودند . آیا آنها توانستند تحصیلاتشان را ادامه دهند؟
آقای مشکی: خیر آنها هم با همین مشکل روبرو شدند. یا باید اعلام می کردند که پیرو یکی از این چهار دین هستند یا حکم اخراج آنها صادر می شد. به همین جهت اکثرا از دانشگاه ها اخراج شدند. فقط به تعداد انگشت شماری اجازه دادند ترم آخر را تمام کنند. در تمام سال های گذشته مکررا از مسئولین و افراد ذی صلاح خواسته شد که طبق اصول و قواعد مندرج در قانون اساسی این امکان فراهم شود تا جوانان بهایی بتوانند از حقوق اساسی خود به عنوان یک شهروند استفاده کنند. در مکاتبات و مذاکرات با مسئولین امور مرتبا تاکید شد که لااقل طبق اصل سوم و بیستم قانون اساسی حقوق ایرانیان بهایی نیز رعایت شود . میداند که این دو اصل چیست؟
مجری: اگر ممکن هست در باره ی این دو اصل قانون اساسی توضیحاتی بفرمائید.
آقای مشکی: در اصل سوم بند نهم ،نوشته شده که رفع تبعییضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه در تمام زمینه های مادی و معنوی . طبق اصل بیستم قانون اساسی افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه ی حقوق انسانی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلامی ، برخوردارند. اما متاسفانه با وجود همه ی تلاش هایی که انجام شد و درخواست هایی که مطرح شد تا سال 83 یعنی سه سال پیش هیچ گونه تغییری مشاهده نشد. در این سال جامعه ی جهانی تمرکزش را بر این موضوع بیشتر کرد و برای اولین بار در فرم ثبت نام شرکت در کنکور، ستون دین را برداشتند و این پرسش مطرح شد که داوطلب، معارف چه دینی را جواب می دهد؟. با همین تغییر ساده و کوچک خوشبختانه حدود 1000 نفر جوان ایرانی بهایی توانستند در کنکور سال 83 شرکت کنند. ولی خیلی جای تعجب بود که وقتی کارنامه ی کنکور خود را دریافت کردند مواجه با همان مشکل شدند یعنی در کارنامه به جای این که ذکر شود که معارف فلان دین را بچه ها امتحان دادند مثل اسلام یا کلیمی یا دین دیگر، نوشته شده بود دین: اسلام. البته واضح است که با این کار دوباره فرصت انتخاب رشته از این افراد گرفته شد. وقتی جوانان درخواست اصلاح کارنامه را کردند ، آن قدر وقت تلف شد و برای آنها اقدامی انجام نشد تا فرصت انتخاب رشته از دستشان رفت و بعد سازمان سنجش با اصلاح این بخش از کارنامه ی آزمون سراسری 83 کلمه ی دین اسلام را برداشت و معارف اسلامی را جای آن گذاشت و کارنامه ی جدید صادر کرد و به این تعداد تحویل داد که البته این ها موجود هست و میشود دید ولی نوش دارو بعد از مرگ سهراب بود چون زمان انتخاب رشته گذشته بود و با وجود پذیرش دائمی و صوری سازمان سنجش برای انتخاب رشته ی این افراد وقتی که نتایج کنکوردر پیک سنجش اعلان شد ، جوانان بهایی در عین ناباوری دیدند که هیچ کدام قبول نشدند. با وجود این که رتبه های یک رقمی، دو رقمی و سه رقمی داشتند. در هیچ رشته ای و در هیچ دانشگاهی قبولی آنها اعلام نشد . حتی پیام نور. در صورتی که کاملا می دانیم برای پذیرش در دانشگاه پیام نور به سادگی می توان با رتبه 15 هزار وبه بالا وارد دانشگاه شد. حالا چرا افرادی با رتبه های بسیار خوب که نشان از توان علمی و قابلیت تحصیلی آنها دارد در دانشگاه قبول نشدند، سوالیست که با وجود مراجعات مکرر این افراد به سازمان سنجش، وزارت علوم و مراجع دیگر هیچ پاسخی دریافت نکردند. حتی نامه هایی که آنها در دبیر خانه فرستادند یا تحویل دادند ثبت نشد و قابل پیگیری هم نخواهد بود.
آن سال گذشت. در سال 84 با وجود اصلاح کارت حضور در جلسه ی کنکور و شرکت دوباره ی جوانان بهایی متاسفانه کارنامه و نتایج کنکور آن سال که حتی سال گذشته اصلاح شده بود . بدون تغییر و با ذکر دین اسلام به جوانان بهایی تحویل داده شد. هیچ گونه اصلاحی را هم در این مورد نپذیرفتند و آن سال هم گذشت. اما در سال گذشته یعنی سال 85 اتفاق دیگری افتاد که قدری امید وار کننده بود اما به زودی معلوم شد که این امید هم واهیست .در سال گذشته کارنامه ی کنکور به طور صحیح و واقعی یعنی با ذکر معارف اسلام برای همه ی شرکت کننده ها در آزمون سراسری صادر شد و جوانان بهایی نیز توانستند انتخاب رشته کنند و وارد دانشگاه شوند. ولی تعدادی از آنها در زمان ثبت نام در دانشگاه به دلیل بهایی بودن ثبت نام نشدند . و به تدریج حراست دانشگاه و وزارت علوم با استناد به مصوبه ی عالی شورای انقلاب فرهنگی تعداد دیگری را هم اخراج کردند به طوری که تا کنون بیش از 130 نفراز کسانی که پذیرفته شدند و ثبت نام کردند از دانشگاه اخراج شده اند.
مجری: جناب مشکی فرمودید در تمام این سالها برای داوطلبان بهایی دین اسلام ذکر شده. با وجود این که داوطلبان بهایی معارف اسلامی را در آزمون دانشگاه امتحان می دهند،چرا حاضر نیستند که در ستون مربوط به مذهب ،نام اسلام درج شود؟
آقای مشکی: البته این سوال بارها مطرح شد. میدانید ذکر دینی که غیر از آنچه که فرد بهایی به آن معتقد است یا تقیه حساب می شود و یا دروغ ! در امر بهایی تقیه و کتمان عقیده وجود ندارد. در مورد راست گویی هم که بنا به بیان حضرت عبدالبها مبین آثار بهایی «جمیع سیئات به یک طرف و کذب به یک طرف» و اصولا برای افراد بهایی دروغ گفتن پذیرفتنی نیست و این که چرا آزمون معارف اسلامی را امتحان می دهند. باید بگویم که بهاییان در محیطی اسلامی بزرگ شده و با این معارف آشنا هستند. این معارف را در مدرسه خوانده اند و به موازین اسلامی هم اعتقاد دارند بدین لحاظ خیلی راحت تر می توانند معارف دیانت اسلام را امتحان دهند.
مجری: خوب برگردیم به مطلب. فرمودید تعدادی از دانشجویانی که سال پیش از دانشگاه اخراج شده اند با استناد به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی بود. لطفا درباره ی این مصوبه توضیح بدید.
آقای مشکی: در سال 1361،همزمان با باز گشایی دانشگاه ها، شورای عالی انقلاب فرهنگی، مصوبه ای داشت که بر طبق ان هر کس که می خواست پذیرش بگیرد و وارد دانشگاه بشود می بایست پیرو یکی از چهار دیانت رسمی شود که در قانون اساسی ذکر شده. همین مصوبه تا به حال مورد استناد مسوولین قرار گرفته و از ورود جوانان بهایی به هر عنوان جلو گیری کرده اند.
مجری: جناب مشکی لطفا بفرمایید که در حکم اخراجی این دانشجویان چه مطلبی نوشته شده است؟
آقای مشکی: متاسفانه به هیچ یک از این دانشجویان اخراجی مدرک حکم اخراجی داده نشده است. صریحا به انها گفته اند که به شما هیچ نوشته ای نمی دهیم. اخراج شما بطور شفاهی است و حق ندارید در کلاسها شرکت کنید. البته بعد از انکه دانشجویان مکررا اصرار کردند و در خواست کردند باز هم بطور شفاهی به انها گفته شده که حراست دانشگاه و وزارت علوم به استناد مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به ما ابلاغ کرده اند که شما باید اخراج شوید. البته ما در پرونده تان می نویسیم انصراف از تحصیل و نمی نویسیم اخراج چون اگر بنویسیم اخراج، در مجامع بین المللی برای ما دردسر می شود. هیچ حکمی هم نمی توانیم به شما بدهیم چون باز هم در سازمان های بین المللی مثل حقوق بشر و یونسکو به ان استناد می کنند.
مجری: پس به این ترتیب مشکل اصلی، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
آقای مشکی: بله یکی از مهمترین مشکلات ،همین مصوبه است و تا وقتی هم که لغو نشود این تبعیض آموزشی و محرومیت تحصیلی دانشگاهی برای دانشجو ها ی بهایی ایرانی ادامه دارد.
مجری: آقای مشکی بفرمایید دانشجویان اخراجی چه اقداماتی انجام داده اند و این اقدامات چه نتایجی داشته است؟
آقای مشکی: آنها کتبا با سازمان سنجش، وزارت علوم، شورای عالی انقلاب فرهنگی، کمیسیون اصل نود قانون اساسی و مراجع ذی صلاح دیگر، در مورد اجحاف و تبعیض ایجاد شده مکاتبه کرده اند و بطور مشروح و مفصل توضیح داده اند و حتی حضورا به بعضی از این مراکز مراجعه کرده اند و شفاها مشکلی را که برایشان ایجاد شده است را تشریح کرده اند. ولی متاسفانه تا این تاریخ نه تنها مشکلشان حل نشده وهمچنان محروم و ممنوع از تحصیلات دانشگاهی هستند.بلکه مشکلات بیشتری هم برای شرکت کنندگان بهایی در کنکور امسال ایجاد شده است.
مجری: لطفا در مورد مشکلات امسال داوطلبین بهایی، صحبت کنید.
آقای مشکی: بله، عرض می کنم. این همان مطلبی است که شما در اول برنامه به ان اشاره کردید. یعنی ممنوعیت دسترسی 800 نفر جوانان بهایی ایرانی به کارنامه کنکور امسالشان.در مرداد ماه گذشته کارنامه های شرکت کنندگان در کنکور سراسری روی سایت رسمی سازمان سنجش قرار گرفت. ناگهان 800 نفراز بهاییان که در کنکور شرکت کرده بودند در هنگام دریافت کارنامه با این پیام رو برو شدند: نقص پرونده. که انها را از دریافت کارنامه باز داشت و نتوانستند در فرصت مقرر انتخاب رشته خود را انجام دهند.بنا بر این امسال هم با این تبعیض و بی عدالتی مواجه شده اند و از حضور در دانشگاه محروم شده اند و این محرومیت تا این تاریخ همچنان ادامه دارد.
مجری: ببخشید منظور از نقص پرونده چیه؟ ایا نمی شود ان را برطرف کرد؟
آقای مشکی: البته که می شود به شرط این که اعلان کنند که نقص پرونده چیست. یعنی پرونده متقاضی چه نقصی دارد که برطرف شود و وقتی که نمی گویند یا نمی خواهند بگویند که نقص در چه چیزی است چگونه می شود ان را برطرف کرد.وقتی همه این 800 نفر کتبا مساله را مطرح کردند و تعداد بسیاری از انها با مراجعه حضوری به سازمان سنجش در مشکین دشت کرج و تهران مساله را مطرح کردند و خواستند که نوع نقص اعلان شود تا نسبت به بر طرف کردن ان اقدام شود، هیچ جوابی نه کتبی و نه شفاهی از نوع نقص پرونده دریافت نکردند. این چه نوع نقصی است که نمی شود انرا به فرد اعلان کرد تا نسبت به رفع ان اقدام کنند.
مجری: ایا این مورد یعنی نقص پرونده تنها مخصوص داوطلبین بهایی بود؟
آقای مشکی: البته ممکن است دیگران هم با انها برخورد کرده باشند ولی به چند نکته باید توجه شود. اولین نکته این که حدود 800 مورد نقص پرونده که در بهایی بودن مشترک هستند، کاملا سوال برانگیز است. دیگر این که معمولا اگر پرونده نقصی داشته باشد باید قبل از شرکت در ازمون و حتی قبل از صدور کارت برای داوطلب، اعلان نقص بشه تا او برطرف کنه و بعد از رفع نقص کارت کنکور برای انها صادر بشه. سوال اینه که اگر پرونده این 800 نفر نقص داشته، چطور کارت حضور در جلسه کنکور برای انها صادر شده؟ و از همه مهمتر ،بسیاری از این داوطلبین، ثبت نام برای کنکورشان را از طریق اینترنت انجام داده اند. در این نوع ثبت نام اگر اطلاعات ناقص درج بشه و یا مدارک مورد نیاز مثل عکس و سایر موارد ارسال نشه، تا زمانی که همه مدارک کامل نباشه، ثبت نام اینترنتی با موفقیت انجام نمیشه. حال چطوره که همه این افراد توانسته اندبا موفقیت ثبت نام اینترنتی کنکور 86 را انجام دهند و با پیغام نقص پرونده مواجه نشوند ولی بعد از شرکت در کنکور و موقع رویت کارنامه کنکور، با پیغام نقص پرونده روبرو شوند. شاید نتایج خیلی خوب انها مانع ورود انها به دانشگاه شده باشه.
مجری: پس به این ترتیب حدودا 800 نفر نتوانستند کارنامه کنکورشان را دریافت کنند و در نتیجه از انتخاب رشته محروم شدند. بفرمایید این افراد چه اقداماتی انجام داده اند و نتیجه این اقدامات چه بوده است؟

آقای مشکی: همه این افراد با پست پیشتاز برای سازمان سنجش نامه ای فرستاده اند و درخواست کرده اند در مورد نقص پرونده توضیح داده شود. هیچ جواب کتبی و یا شفاهی دریافت نکرده اند همین طور برای کمیسیون اصل نود و کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی هم نامه نوشتند و حضورا هم مرجعه کرده اند ولی هیچ پاسخی دریافت نکرده اند. با دفاتر نمایندگان مجلس در شهر خودشان تماس گرفته اند و خواستار رسیدگی به این موضوع شده اند ولی هنوز جوابی نشنیده اند. البته این اقدامات خودشان را گسترش می دهند تا بتوانند مثل هموطنان دیگرشان از حق تحصیل در دانشگاه بهره مند شوند.
مجری: جناب آقای مشکی ،با توجه به روندی که توضیح دادید بفرمایید که ایا در ایران قوانینی وجود داره که بهاییان را از حق تحصیل دانشگاهی محروم کنه؟
آقای مشکی: از قضا هیچ قانون مصوبی که به تصویب مجلس شورا ی اسلامی رسیده باشه وجود نداره که بهاییان را از حق تحصیل محروم کنه. فقط مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است که مانع اصلی ورود دانشجویان بهایی به دانشگاهها هست.
مجری: بنظر شما چطور ممکنه که این مصوبه لغو بشه؟
آقای مشکی: اول از همه خود شورای عالی انقلاب فرهنگی که تصویب کرده، می تواند ان را لغو کند و قطعا مقام رهبری می توانند در این مورد اعلام بکنند که این مصوبه لغو شده و شاید مجمع تشخیص مصلحت نظام هم در این مورد بتواند اقداماتی انجام دهند.
مجری: ایا سازمانهای بین المللی مثل یونسکو که یک سازمان تربیتی،علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد است می توانند در این مورد کمک کنند؟
آقای مشکی: اتقاقا سازمان یونسکو سالهاست که در این مورد اقداماتی را انجام داده است چون از مصادیق اشکار تبعیض تحصیلی و علمی است بطوری که حتی نمایندگان رسمی دولت ایران در یونسکو،کتبا اعلام کرده اند که منظورشان از درج دین اسلام، اعلام دین داوطلب نیست که اعتراض بکند یا نکند بلکه منظور سوالات ازمون معارفی است که فرد در کنکورامتحان می دهد و حتی بر اساس این توافق بود که گویا از سال 83 ، در کارت کنکور به جای دین اسلام ذکر معارف اسلامی شد و حالا این یونسکو است که بایددر کنار سازمانهای دیگر از دولت ایران بپرسد که اگر به زعم انها بهایی بودن مانعی برای ورود به دانشگاه نیست چرا تا به حال صرفا به دلیل اعتقاد دینی و بهایی بودن فرد، حدود 130 نفر را از دانشگاه اخراج کرده اند و 800 نفر هم نتوانسته اند در سال جاری کارتامه کنکور خودشان را دریافت کنند و انتخاب رشته نمایند.حتما کسانی که به این سوال جواب می دهند باید همان نمایندگان رسمی دولت ایران در یونسکو باشند که دلیل وجود چنین محرومیت و تبعیض فرهنگی واموزشی را توضیح دهند.
مجری: و اما سوال اخر بنده از شما.جناب مشکی، انتظار شما بعنوان یک ایرانی بهایی چیست؟
آقای مشکی: خوب حداقل انتظاری که ما داریم با توجه به محتوای قانون اساسی و اصول مندرج در ان،این ا ست که بهاییان ایران بتوانند مانند سایر شهروندان دارای حقوق مساوی با دیگران باشند و مورد محرومیت و تبعیض قرار نگیرند.امیدواریم ایادی ذی صلاح با وجدانی بیدارو عاری از تعصب و تنگ نظری به درخواستهای ایرانیان بهایی که از حق تحصیل دانشگاهی محروم شده اند رسیدگی کنند و حقوق تضییع شده انها را به انها بر گردانند.

مجری: ما هم امید واریم.به امید روزی که هیچ فردی در هیچ کجای این عالم خاکی به خاطر اعتقاداتش از حقوق شهر وندی محروم نشود.باتشکر از شما جناب مشکی که در این گفتگو شرکت کردید.
آقای مشکی: خواهش می کنم.
مجری: شنوندگان عزیز، بدرود.
منبع:
1.//www.bahairadio.org