در چند ماه اخیر شاهد حملات شدیدی به پیروان دیانت بهایی در سرزمین مقدس مادریشان،ایران هستیم.مردمانی که با وجود تضییقات مختلف با تمام امکانات محدود در راه آبادانی کشورشان از هیچ کوششی دریغ نمی نمایند.ولی همواره مورد ظلم وستم حکومت ها و دولت های حاکم بر ایران قرار گرفته اند.

در ماه گذشته شاهد واقعه ای تاریخی بودیم.یکی از مراجع تقلید، ایت الله منتظری فتوایی مبنی بر  محترم شناختن حقوق شهروندی بهائیان صادر می کند.شاید بتوان این فتوا را تغییری شگرف نه تنها در تاریخ دیانت بهایی بلکه تغییری مهم و قابل ارج و تعیین کننده در تاریخ تحول ملت ایران دانست.ملتی که همواره در طول تاریخ از عدم مدارا به خصوص از نوع مذهبی آن رنجی فراوان برده است.

ملت ایران از عدم مدارا در وجوه مختلف زندگی اجتماعی و حتی فردی متضرر گشته اند.اما فتوای ایت الله منتظری بیان کننده و نوید دهنده تحول تفکر ایرانیان در زمینه ی مدارای مذهبی ،قومی و نژادی ..... می باشد.

یکی از علل عدم مدارای مذهبی ،جزم اندیشی و خشک اندیشی دینی می باشد.این جزم اندیشی در طول تاریخ به خصوص تاریخ دین ،خود را به وضوح نشان می دهد.ولی خوشبختانه روشنگری و روشن اندیشی سبب شد تا ابناء بشر دین و عقیده غیر از خود را محترم بداند و از تعدی نسبت به آن خود داری کند.این موضوع را به وضوح در منشور حقوق بشر و قوانین اساسی کشور های مختلف ملاحظه می کنیم که بر حق شمردن عقیده ای ویا تفکری خاص ، از حوزه ی قدرت دولت یا حکومت خارج نگه داشته شده است.  

شاید فتوای آیت الله منتظری را بتوان همانند در آغوش کشیدن نجس ها توسط مهاتما گاندی دانست ، عملی که همه ی انسان ها را چه در گروه برهمن ها باشند و چه در نازل ترین طبقه ی اجتماعی یعنی نجس ها قرار گرفته باشند را به واسطه انسان بودنشان یکسان دانست و همه را دارای حقوقی یکسان تصور نمود.حال بهائیان نیز به واسطه ایرانی بودنشان و به واسطه ی حقی که آب و گل نامیده می شود، حقوق شهروندیشان محترم انگاشته می شود.

در هر جای تاریخ که نظر کنیم انسان هایی را می بینیم که با روح انحصار طلبی و برتر انگاری زمان به مبارزه پرداخته اند و همه را یکسان دانسته و مدارا را چراغ راه خود قرار داده اند.با انحصار طلبی و برتر انگاری که یک قوم یا یک نژاد با یک دین خاص را برتر می داند و همه ی حقوق را منحصر به آن گروه اجتماعی مورد نظرش می نماید مبارزه کرده اند. کم نبوده اند افرادی که با روح غالب زمان خویش به مبارزه پرداخته اند و بر لزوم درک ادیان دیگر و مدارا با آنها تاکیید کرده اند.

فتوای ایت الله منتظری نوید دهنده این نکته است که نیرو های مثبتی که در جهت تاکیید بر لزوم مدارا از جمله مذهبی آن تلاش می کنند قوت گرفته و ایرانیان نیز مانند سایر ملل دنیا این مرحله جنینی جزم اندیشی را طی کرده اند. به امید آن روز که تمام اقوام،ملل،مذاهب و نژاد های ایران زمین آزادانه در راه اعتلای کشورشان با همکاری و مساعدت یکدیگر تلاش نمایند.