منبع: فرهنگ گفتمان

پنجمین کنفرانس «پارلمان جهانی ادیان» که از ۱۲ آذرماه در شهر ملبورن استرالیا آغاز شده بود پس از شش روز، با قرائت بیانیه ای به کار خود پایان داد. این پارلمان با سابقه ای یكصد ساله در ابتدا با هدف نزدیكی كلیساهای مسیحی به یكدیگر تشكیل شد. اما با گذشت این سال‌ها و كسب تجربیات و گستردگی حضور ادیان مختلف در آن، و همچنین لزوم گفتگوئی هدفمند بین ادیان مختلف عالم، این کنفرانس به محلی برای گردهمائی پیروان تمامی ادیان جهان درآمد. هم اکنون در این اجلاس نزدیك به هشت تا ۱۰ هزار نفر از پیروان ادیان جهان از بیش از ۸۰ كشور حضور دارند. همانطور که پیش بینی می شد و قبلا نیز در خبرها آمده بود جمهوری اسلامی ایران نیز در این کنفرانس شرکت داشت.

موضوع اصلی و محوریت کنفرانس امسال، «گوش دادن به یكدیگر و سالم‌سازی زمین» بود. البته در کنار این موضوع، موضوعات فرعی دیگری نظیر، بهبود زمین از روی دلسوزی و شفقت، برقراری ‌پیوند مجدد با مردم بومی، پیروزی بر فقر در جهان، سهیم‌شدن خردمندانه در جستجوی صلح درونی، ساخت صلح در پی گسترش عدالت و ...مورد بحث و تبادل نظر شرکت کنندگان و حاضران اجلاس قرار گرفت. هیات ایرانی نیز به ریاست مهدی مصطفوی، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، و حجت‌الاسلام والمسلمین دكتر سقای بی‌ریا مشاور رئیس جمهور، وتنی چند از روحانیون و شخصیتهای سیاسی در این اجلاس حاضر شدند.

همانطور که از نام کنفرانس هم پیداست و آقای بی ریا نیز بر آن تاکید می کنند «این کنفرانس مذهبی است و با حضور رهبران مذاهب مختلف برگزار می شود و هدف اصلی آن شناساندن ادیان است.» (1) در خلال برگزاری این کنفرانس نشست های بسیاری با موضوعات مختلف برگزار شد، که هیات ایرانی نیز به ایراد مواضیع خود پرداخت. از جمله سخنرانی های هیات ایرانی در این مجمع، سخنرانی مشاور رئیس جمهور و رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در پنجمین اجلاس پارلمان ادیان جهان با موضوع؛ «سیاست و حكومت در اسلام با تاكید بر دمكراسی دینی در ایران»‌ بود، که مقاله ایشان تحت عنوان «اسلام و دمكراسی» با حضور تعدادی از علاقه‌مندان ارائه شد.

آقای مصطفوی، با اشاره به دوران صدر اسلام و حضرت محمد، اشاره کردند که نقش مردم در حکومت اسلامی انکارناپذیر است و «مشروعیت این حكومت برخاسته از رای مردم خواهد بود»(2). آقای مصطفوی البته از ایراد هرگونه توضیحی پیرامون حوادث پس از انتخابات ایران، و علت برخوردهای شدید صورت گرفته در این خصوص، خودداری کرده، دلیل آنچه به زعم خودشان «هجمه‌ها و دشمنی‌های فراوان» دانستند را تنها به «دلیل برپایی حكومت دینی و انجام دستورات الهی» دانستند.

اما مهمترین و شاید چالش برانگیزترین قسمت سخنرانی هیات ایرانی، موضوع اقلیت های دینی در ایران بود. اظهارات آقای مصطفوی هنگامی به یک چالش تبدیل شد که راشل وودلاک، یک مسلمان برجستهء استرالیایی، از وی راجع به آزار بهائیان در ایران سؤال نمود. آقای مصطفوی در پاسخ به این سئوال و همچنین دربارهء زندگی پیروان ادیان مختلف در ایران گفت: ‌ «در جمهوری اسلامی ایران ادیان شناخته شده الهی در قانون اساسی كشور دارای حقوق كامل شهروندی بوده و امكان انجام فعالیت‌های مذهبی خود را نیز دارند و از حقوق برابر با دیگر شهروندان نیز برخوردار هستند. نكته مهم و قابل توجه دیگر آنكه یقیناً حق تعیین سرنوشت یكی از مهمترین خواسته‌ها و نیازهای افراد است و انتخاب حاكمان و مسوولان جامعه می‌تواند در این اهمیت فوق‌العاده داشته باشد كه در این ارتباط هم ادیان مختلف همچون سایر شهروندان ایران امكان حضور برابر در انتخابات را داشته و در حال حاضر هم در مجلس شورای اسلامی دارای نماینده هستند.»(3)

البته خبرگزاری های داخلی، از کم وکیف سوال و جواب آقای وودلاک و نماینده جمهوری اسلامی، حرفی به میان نیاوردند، اما نکته مهم آنجا بود که آقای وودلاک سخنان مصطفوی را غیرقابل اعتماد دانستند.(4) همانطور که پیش تر گفته شد موضوع اصلی این کنفرانس «گوش دادن به یكدیگر و سالم‌سازی زمین» تعیین شده بود. عجیب است که در چنین کنفرانسی، که باید محلی برای گوش دادن به نظرات دیگران باشد، و در استرالیا، کشوری که دولت آن محدودیتهای رسانه ای وفیلترینگ اینترنتی را بر مردم خویش تحمیل نمی کند و با توجه به جریان سیال اطلاعات که این روزها به یک جنبش تبدیل شده است، نماینده ایران چطور میتواند دم از آزادی تمام اقلیت های در ایران بزند!!

سخن گفتن از آزادی اقلیت ها آنهم در ایرانی که امروز حتی مسلمانان نیز برای برگزاری مراسم مذهبی خود در آن، در حاشیهء امنیت قرار ندارند و برگزاری یک "مراسم دعای کمیل" نیز خطر بازداشت «توسط نیروهای امنیتی و به مکان نامعلومی منتقل شدن» را در پی دارد،(5) بی شباهت به یک شوخی تلخ نیست. استناد آقای مصطفوی به قانون اساسی و تاکید ایشان تنها بر «ادیان شناخته شده الهی در قانون اساسی» نیز خالی از اشکال نیست. در واقع باید ایشان به این پرسش پاسخ دهند که معیار الهی یا غیرالهی بودن یک دین از لحاظ ایشان چیست؟ و چه کسی و یا چه کسانی این حق را دارند که چنین معیاری را وضع کرده و به قضاوت بنشینند؟ البته قابل حدس است که با معیار احتمالی ایشان، این کنفرانس در آینده، تنها یک شرکت کننده خواهد داشت و آن هم تنها جمهوری اسلامی خواهد بود!!

لازم به یادآوری است که حتی اقلیت های مندرج در قانون اساسی نیز از حقوق کامل خود برخوردار نیستند. نمونهء آشکار آن را در برخورد تبعیض آمیز حکومت با مسلمانان سنی قابل مشاهده است. همچنین فشار بر یهودیان و مسیحیان نیز که گهگاه در روزنامه ها و سایتهای خبری انعکاس می یابد قابل توجه می باشد. وضعیت دراویش مسلمان که شیعه می باشند و صوفیان نیز به همین منوال است. در رابطه با بهائیان، با وضعیت بغرنج تری روبرو هستیم. از آنجا که دیانت بهایی بعد از اسلام ظاهر شده و این امر از نظر حکومت اسلامی پذیرفته نیست، بیشتر مورد آزار واذیت تندروهای افراطی، قرار می گیرند و اصول۱۹و۲۲و ۲۳ قانون اساسی ایران، در مورد آنان رعایت نمی شود. این سه اصل بر تساوی تمام مردم ایران از هر قوم و قبیله و رنگ، نژاد و زبان و مانند اینها وغیرقانونی اعلام کردن تفتیش عقیده، و همچنین بر حمایت قانون اساسی از حیثیت، جان، مال، مسکن و شغل همه ایرانیان، تاکید دارد. طبق این اصول بهائیان نیز جزء، همه مردم ایران هستند وباید در حمایت قانون باشند. اما در عمل می بینیم که اینگونه نیست وبرخورد حکومت با شهروندان بهائی کاملا متناقض با این اصول است.

لازم به یادآوری است هنگامی که سال گذشته مرحوم آیت الله منتظری از حقوق بهائیان دفاع کردند و در پاسخ به سوالی دراین رابطه اعلام داشتند که: «که بهاییان از حقوق شهروندی برخوردارند و باید از رافت اسلامی که مورد تاکید قرآن و اولیاء دین است، بهره مند باشند» و بهائیان را از آن جهت که اهل این کشور هستند، دارای حق آب و گل دانستند، با انتقادات شدیدی روبرو شدند.(6)

ادعای آقای مصطفوی در مورد آزادی اقلیت ها و بخصوص بهائیان در حالی مطرح می شود، که هر هفته دسته کم ۳-۴ مورد از آزار و اذیت بهائیان، و یا صدور احکام سنگین آن هم بدون هیچ دلیل ومدرکی، در سرویس خبری جامعه بهائی انتشار می یابد.(7)

البته موارد این چنینی از نقض حقوق شهروندان بهائی، بسیار است؛ که شاید عجیب ترین و بحث انگیزترین آن نیز بازداشت ۷ نفر از مدیران سابق جامعه بهائی در سال گذشته می باشد. اتهام های ایشان جاسوسی برای اسرائیل، توهین به مقدسات و تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی بیان شده، اما تا کنون هیچ مدرکی برای اثبات اتهامات فوق ارائه نشده است. (8)

سخن آخر اینکه جا دارد مسئولین ایرانی ای که به چنین کنفرانس هایی اعزام می شوند، برخوردی واقع گرایانه داشته باشند. زیرا در دنیایی که انفجار اطلاعات و اخبار در آن حرف اول را می زند و در یک دنیای آزاد، که علاقه مندان به حقوق بشر و دموکراسی، اخبار مربوط به نقض حقوق بشر را در تمام دنیا به دقت پیگیری می کنند، چنین اظهار نظرهائی، باعث خدشه دار شدن، وجههء ایران و نمایندگان آن که خود را، نمایندگان اسلام و تشیع نیز می دانند، می گردد. همچنین جا دارد کسانی در اینگونه کنفرانس ها شرکت کنند که معتقد به گفتگوی بین ادیان باشند. کسانی که برای نمایش قدرت و ثابت کردن خود بعنوان «آخرین و برترین»، دراین گونه مجامع حضور پیدا می کنند قطعاً گوش شنوائی نیز ندارند.

مراجع:
//www.irna.ir/View/FullStory/?NewsId=830100- 1
//isna.ir/Isna/NewsView.aspx?ID=News-1453037&Lang=P- 2
//isna.ir/Isna/NewsView.aspx?ID=News-1453484&Lang=P- 3
//www.theage.com.au/world/muslims-urged-to-accept-minorities-20091…- 4
//www.radiofarda.com/content/o2_iran_arrested_opposition/1858744.h… -5
//www.radiofarda.com/content/o2_montazeri_bahai_rights/449051.html - 6
//news.persian-bahai19.info- 7
//www.hra-news.org/news/10501.aspx- 8