فراتر از نمازِ جماعت (۱)

نوشتۀ مایکل کِرتوتی ‌(Michael Curtotti) (۲)

۱۶ ژوئیه ۲۰۱۷
ترجمۀ مهرداد جعفری

بشر با این ایده که یک رهبر مذهبی در جمعی مقابل پیروان بایستد و به ایراد خطابه بپردازد آشنا است، و این رفتار امروزه بصورت مراسمی در آمده که بسیار مشکل است تصوّر کرد دیانتی بدون این مراسم وجود داشته باشد. همان طوری که قبلاً مطالعه کردیم
//noghtenazar.org/node/1642 حضرت بهاءُالله رهبری مذهبی را در دیانت بهائی مُلغی فرمودند و همچنین از میان تمامی تعالیم جدیده یکی هم لغو نماز جماعت بجز نماز متوّفیان می یاشد. می توان گفت که حضرت بهاءُالله تقریباً تمام مراسم مذهبی معموله را مُلغی فرمودند.

حال سؤال این است که حیات مذهبی بدون داشتن این مراسم حقیقتاً به چه شکل و نحوی می تواند باشد؟ می توان گفت اگر قرار است چنین باشد باید در زندگی افراد، جامعه و مؤسّساتِ مذهبی تغییراتی بوجود آید. قبلاً هم موضوع تشکیل محافلِ روحانی بهائی در هر شهری برای اجرای امور اداری جامعۀ بهائی که جزء تعالیم بهائی می باشد مطالعه گردید.
//noghtenazar.org/node/1641 چنین مؤسّساتی عملاً زمینه ای دسته جمعی برای اقدامات و فعالیّت های نفوس در جامعه بوجود می آورد.

ضیافات نوزده روزه ـ که در هر ۱۹ روز یک بار تشکیل می گردد
//noghtenazar.org/node/1518 یکی از مؤسّساتی است که بطور مرتّب تشکیل شده تا به پیشبرد اهداف جامعه بپردازد. ضیافت نوزده روزه دارای سه بخش متفاوت است، قسمت روحانی که به دعا و مناجات و الواح اختصاص داده شده، قسمت اداری و مشورت که نفوس جامعه دربارۀ بسیاری امور مورد نیاز و علاقۀ جامعه به مشورت می پردازند و نهایتاً قسمت اجتماعی ضیافت است که به استحکام مَحَبَّت و یگانگی اعضای جامعه کمک می نماید. در نبود فردی به عنوان روحانی، شخصی که میزبان ضیافت نوزده روزه است (هر ضیافتی معمولاً در خانه ای برگزار می شود) مسؤول آماده نمودن برنامه، مناجات و الواح حضرت بهاءُالله، حضرت باب و حضرت عبدُالبهاء بطوری که در تعالیم بهائی آمده است می باشد. اعضاء جامعه هر یک بنوبۀ خود می توانند میزبان ضیافت گردند. در قسمت مشورت، محفلِ روحانیِ محلّی علاوه بر قرائت اخبار، در بعضی از موارد مطالب لازمه را با اعضاء جامعه در میان می گذارد که مورد مشورت قرار می گیرد. در قسمت سوّم همگان با سرور و و مَحَبّت با صرف چای و شیرینی با یکدیگر به گفتگو می پردازند. تمامی اعضاء جامعه سعی می کنند جلسه ای با دوستی و مَحَبّت در کنار یکدیگر داشته باشند.

برگزاری چنین جلساتی به این طرز و نحو حالتِ صِرفاً شنوندۀ غیر فعّال بودن در جلساتِ مذهبی را از بین می برد و هر یک از نفوس عضوی فعّال در جامعه خواهند بود که در صورت تمایل می توانند به حیات جامعۀ خویش کمک کنند. علاوه بر ضیافات، جلسات روحانی دیگری هم در جامعه امکاناتی را بوجود می آورد که همگی بتوانند به بهبودی روحانی خویش کمک نمایند و هر فردِ جامعه می تواند داوطلبانه میزبان چنین جلساتی باشد و این گونه جلسات در شکل و محتوا کاملاً آزاد است.

نکتۀ مهم دیگر این که حیات روحانی اعضاء جامعه هم بنحو شایسته ای بهبود می یابد بدین طریق که هیچ نفسی مجبوراً نباید برای مدّتی طولانی در جلسۀ دعا بنشیند، زیرا جلسات دعا و مناجات در امر بهائی امری داوطلبانه است. در این دوران بلوغ بشریّت
//noghtenazar.org/node/1642 در دیانت بهائی هر نفسی وظائف محوّلۀ روحانی خویش را با کمال میل دنبال می نماید. تلاوت نماز یکی از وظائف روحانی افراد بهائی است ولی به صورت آنچه که امروزه مرسوم است مراسمِ خشک و خالی مذهبی نیست. حقیقتِ دعا و مناجات فراتر از انجام یک وظیفه و رسم است. حضرت عبدُالبهاء این رفتار را بدین صورت روشن می فرمایند.

«هیچ چیز در عالم وجود شیرین تر از دعا نیست. انسان باید در حالتِ دعا زندگی کند. خوش ترین شرایط، شرایطِ تَضَرُّع و مناجات است. دعا گفتگو با خداوند است. خوش ترین و شیرین ترین حالت، حالتی نیست مگر گفتگو با خدا. ایجادِ روحانیّت می کند، آگاهی و احساسِ آسمانی بوجود می آورد، عامل تقرّب به ملکوت است و عامل ترّقی و هشیاری به روحانیّت است.» (3)

نیروی محرّکه این گفتگو امری است که دربارۀ آن مجدداً چنین می فرمایند:

«وقتی که انسان به مناجات می پردازد باید قصدش صرفاً بخاطر مَحَبَّتی باشد که به خدا دارد نه از جهت خوف از او یا ترس از نارِ جنهّم و نه به امید نعیم و جنّت... وقتی که انسان مفتونِ حُبِّ دیگری گردد ممکن نیست از ذکرِ معشوقش سکون اختیار کند. پس چقدر دشوارتر است که انسانی مفتونِ خدا باشد و از ذکرِ او دَم فروبندد.» (4)

چنین گرایشِ روحانی به مَحَبَّتِ اِلهی امرِ تازه ای در حیاتِ مذهبی نیست. آنچه تازه است کنار گذاشتن انباشتِ قرن ها رسومِ تثبیت شدۀ بشری می باشد. این روش دیگر اجازه نمی دهد نفس انسانی بتواند به میل بشری خود تدریجاً مطالب و مراسمِ غیر لازم را اضافه نماید. در مناجات زیر از حضرت باب مَحَبَّتِ اِلهی را مشاهده می کنیم که بیان شده. این مناجات بصورت موسیقی هم در آمده. //www.youtube.com/watch?v=7RLdKq9cSXY&feature=youtu.be

«یا اِلهی وَ مَحبوبَ قَلبی» (5) [مضمون به فارسی: ای خدای من و محبوبِ قلبِ من]

پاورقی ها:
توجّه: برای «محفوظ بودن حقّ چاپ» به اصل مقاله به انگلیسی مراجعه فرمائید.
(۱). این مقالۀ شمارۀ ۱۰۱ نویسنده می باشد.
(۲).مایکل کِرتوتی به مناسبت جشن دویستمین سالگرد تولّد مبارک حضرت بهاءالله که در ۲۱\۲۲ اکتبر ۲۰۱۷ برگزار می گردد تعهّد شخصی نموده که تا آن روز ۲۰۰ مقاله در مَواضیع مختلفۀ دیانت بهائی بنویسد. برای اصل این مقاله ها به: //beyondforeignness.org/ مراجعه فرمائید.
(۳). ترجمۀ تحت اللّفظی از بیان مبارک حضرت عبدُالبهاء.
(۴). بهاءُالله و عصر جدید، صفحۀ ۱۱.
(۵). تاریخ نبیل، صفحۀ ۲۵.