تمدّن و افراط تمدّن (۱)

نوشتۀ مایکل کِرتوتی ‌(Michael Curtotti) (۲)

دوّم می ۲۰۱۷
ترجمۀ مهرداد جعفری

حضرت بهاءُالله از عالم انسانی می خواهند که برای پیشرفت تمدّن بشری سعی و کوشش نمایند ولی در عین حال از افراط در آن بر حذر می فرمایند.

«جمیع از برای اصلاحِ عالم خلق شده اند» (۳)

اِنَّ التَّمَدُّنَ... لَو یَتَجاوَزُ حَدَّ الاِعتِدالِ، لَتَراهُ نِقمَةً عَلَی النّاسِ. کَذلِکَ یُخبِرُکُمُ الخَبیرُ، اِنَّهُ یَصیرُ مَبدَأ الفَسادِ فی تَجاوُزِه کَما کانَ مَبدَأ الصَّلاحِ فِی اعتِدالِه، تَفَکَّرُوا یا قَومُ وَ لا تَکُونُوا مِنَ الهائِمینَ، سَوفَ تَحتَرِقُ المُدُنُ مِنْ نارِه» (۴) [مضمون به فارسی: بدرستی که تمدّن اگر از حدّ اعتدال تجاوز کند، البتّه آن را رنج و عقوبت بر مردم می بینی. اینچنین [خداوندِ] خبیر شما را آگاه می کند. بدرستی که تمدّن هنگام تجاوزش مبدأ فساد می شود همان طور که در حالت اعتدالش مبدأ نیکی و خوبی است. تفکّر کنید ای قوم و نباشید از سرگردانان. بزودی شهرها از آتش تمدّن خواهد سوخت.]

آثار و کتبِ اِلهی حضرت بهاءُالله در قرن نوزدهم نازل گردیده ولی بصیرت و بینش حضرتشان که خطرات امور آینده بشر را مشاهده نموده بودند بمراتب دقیق تر از دوران معاصرشان بود.

آنچه که در زیر آمده نوشته ای از یکی از خلبانانی است که در فوریۀ ۱۹۴۵ شهر دِرِزدِن (Dresden) را بمباران کرده بود:

«دریائی از آتش مساحتی حدود ۴۵ میل مربّع را احاطه کرده بود... حرارت کوره واری را که در سطح زمین و زیر پای من بوجود آمده بود در اطاق خلبان می شد احساس کرد. آسمان به رنگ سفید و قرمز و زردی بآسانی از داخل هواپیما مشاهده می شد و احساس چندش آوری بوجود آورده بود... همگی می توانستیم بعد از سی دقیقه ترک شهر اشعه های خیره کننده این قتل عام را مشاهده کنیم.» (۵)

این یک مثال فقط خاطره از یک خلبان است. در جنگ جهانی دوّم شهرهای بسیاری تبدیل به خاکستر گردیدند. جنگی واقعی بود که تمام کشورها در آن شرکت نمودند و ۶۰ میلیون نفر کشته شدند. حال در قرن بیست و یکم ما هم شاهد محویّت بسیاری از شهرها در جنگ های مختلف هستیم.

این چنین چیزی را «تمدّن» خواندن- اموری که با نسل های متعدّد و شکوفائی زندگی شخصی عجین شده- سؤالی را به ذهن متبادر می نماید که بشر تمدّن را چه می داند.

در واقع آنچه که حضرت بهاءُالله در پیشرفت تمدّن خواسته اند در محدودۀ پیشرفت های تکنولوژی نیست.

«جمیع از برای اصلاحِ عالَم خلق شده اند، لَعَمرُالله [قسم به خدا]، شئوناتِ درنده هایِ اَرض لایق انسان نبوده و نیست. شأن انسان رحمت و مَحَبَّت و شَفقت و بُردباری با جمیع اهلِ عالَم بوده و خواهد بود» (۶)

تمدّنی را که حضرت بهاءُالله در این مقام ذکر کرده اند در تمرکزِ صفاتِ مقبولۀ روحانیِ اِلهی در میان انسان هاست. تصوّر می رود تکنولوژی در مرکز چنین استنباطی از «تمدّن» نیست.

به هر تقدیر حضرت بهاءُالله بطور کلّی عالَمِ مادّی، علوم و تکنولوژی را نسبت به پیشرفتِ انسانی بی ربط نمی دانند. بجای آن پیشرفت و به کار گرفتن علوم سودمند را پیشنهاد می فرمایند:

«تجلّیِ سوّم علوم و فنون و صنایع است، علم بمَنزلۀ جَناح [بال] است از برای وجود و مِرقاتست [نردبان است] از برای صُعود، تحصیلش بر کلّ لازم؛ ولکن علومی که اهلِ اَرض از آن مُنتفع شوند، نه علومی که به حرف ابتداء شود و به حرف منتهی گردد. صاحبان علوم و صنایع را حقِّ عظیم است بر اهلِ عالَم.» (۷)

در مذاکرات و مباحثات روزمرّه، علوم و تکنولوژی بنحوی عرضه می گردد که به نظر می رسد «پیشرفتش» امری است طبیعی و غیر قابل توقّف. یا به حسابی دیگر پدیده ای است که بشر قادر به کنترل آن نیست. به نظر می رسد که ناامیدانه باید به آینده ای نظر داشت که نهایتاً تکنولوژی تمامی امور بشری را تحت کنترل قرار دهد.

آنچه که از بیانات مبارکۀ حضرت بهاءُالله در بالا به نظر می رسد این است که تکنولوژی پدیده ای است که یکی از خلقت های دست بشر است. مخلوقی است از فکر و دست بشر. در به کار گرفتن و استفادۀ تکنولوژی بشر مختار است. به عنوان انسان، ما می توانیم ابزاری برای جنگ ساخته و یا وسائلی برای بوجود آوردن صلح!

«امید آن که... سِلاح عالَم به اِصلاح تبدیل شود و فَساد و جِدال از مابینِ عِباد مرتفع گردد.» (۷)

تصویر زیر: بمباران شهر هامبورگ در ۳۰-۳۱ ژانویه ۱۹۴۳. در جولای 1943 تخمیناً ۴۳۰۰۰ نفر در حریق شدید شهر که از نتیجه بمباران قوای متفقین بود از بین رفتند و بیش از ۳۷۰۰۰ نفر دیگر مجروح و زخمی گردیدند. بمباران تقریباً تمامی شهر را از بین برد.
//beyondforeignness.org/wp-content/uploads/2017/04/bomberoverhambu…

پاورقی ها:
توجّه: برای «محفوظ بودن حقّ چاپ» به اصل مقاله به انگلیسی مراجعه فرمائید.
(۱). این مقالۀ شمارۀ ۲۶ نویسنده می باشد.
(۲). مایکل کِرتوتی به مناسبت جشن دویستمین سالگرد تولّد مبارک حضرت بهاءالله که در ۲۱\۲۲ اکتبر ۲۰۱۷ برگزار می گردد تعهّد شخصی نموده که تا آن روز ۲۰۰ مقاله در مَواضیع مختلفۀ دیانت بهائی بنویسد. برای اصل این مقاله ها به: //beyondforeignness.org/ مراجعه فرمائید.
(۳). منتخباتی از آثار حضرت بهاءُالله، شمارۀ ۱۰۹.
(۴). ایضاً، شمارۀ ۱۶۴.
(۵). برای اطلاع بیشتر مراجعه کنید به وبسایت //ww2today.com/
(۶). منتخباتی از آثار حضرت بهاءُالله، شمارۀ ۱۰۹.
(۷). مجموعۀ الواح نازله حضرت بهاءُالله بعد از کتاب اَقدَس. تجلّیات، تجلّی سوّم
(۸). ایضاً، بشارات، بشارت پنجم.