اين ساختمان كه بر طبق گزارش خبرگزاري سي.ان.ان. با حدود 4 ميليون نفر بازديدكننده در سال (در مقابل مثلاً 5/2 ميليون نفر بازديدكنندهء تاج محل) پربازديدكننده‌ترين ساختمان جهان است، از دو جنبه داراي اهميت جهاني است :
يك جنبهء اهميت آن از نظر هنر معماري است. معماري آن جوايز بين‌المللي فراواني برده است، از جمله جايزهء معماري مهندسي ساختمان و مهندسي طراحي نور و جايزهء انجمن ساختمانهاي بتوني آمريكا در سال 1990 به عنوان ظريفترين ساختمان بتوني جهان. اين معبد را سمبل معماري هند بعد از استقلال اين كشور مي‌دانند و روزنامهء تايمز آن را «تاج محل قرن بيستم» ناميده است و دولت هند عكس آن را بر روي يك تمبر يادگاري در كنار سه بناي مهم ديگر هندوستان نقش كرده است .
وقتي طرح اين معبد در سال 1978 در مسابقه‌ء بين‌المللي معبد بهائي هند كه طراحان بهائي و غيربهائي در آن شركت داشتند برنده شد، متخصصين آن را به علت پيچيدگي و ظرافت بيش از حد غيرقابل اجرا دانستند، بنابراين طراح آن، مهندس فريبرز صهبا (متولد مشهد، فارغ‌التحصيل رشتهء معماري از دانشكدهء هنرهاي زيباي تهران) كه ساكن انگلستان بود، تصميم گرفت خود نظارت آن را به عهده بگيرد و به اين منظور هشت سال در هندوستان اقامت نمود. اين ساختمان به شكل يك گل لوتوس ساخته شده كه داراي 5 رديف 9تايي گلبرگ است. سه رديف از گلبرگها از بيرون ساختمان ديده مي‌شوند و دو رديف از داخل. ضخامت گلبرگها كه از جنس بتون سفيدند حداكثر 30 سانتيمتر و حداقل 5 سانتيمتر است كه معجزه‌اي در معماري به شمار مي‌رود، به طوري كه آرتور اريكسون كانادايي، از مشاهير معماري جهان، پس از بازديد از ساختمان گفت اين ساختمان نشانه‌ء آن است كه هنوز در اين قرن امكان معجزه وجود دارد. (براي مقايسه مي‌توان به ساختمان اپراي شهر سيدني اشاره كرد كه ضخامت گلبرگهاي آن گاهي به دو متر مي‌رسد.) از همه مهمتر اين كه اين بنا بدون امكانات معماري مدرن ساخته شده است، زيرا به علت ممنوعيت واردات اجناس خارجي در دولت خانم گاندي، اين ساختمان با وسايل ابتدايي موجود در هند، حتي بدون بولدوزر يا مته برقي، ساخته شد. نورگيري اين بنا كه از لابلاي گلبرگهاي لوتوس انجام مي‌شود و تهويهء آن كه با الهام از بادگيرهاي ايراني و به كمك 9 استخر آب در اطراف بنا انجام مي‌شود از ديگر موارد بسيار جالب آن است .
جنبهء ديگر اهميت اين بنا نقش آن در اتحاد بين اديان است، به طوري كه جايزهء ممتاز كمال هنر معماري را از انجمن بين‌المذاهب در واشنگتون در سال 1987و جايزهء گلوب آرت آكادمي اتريش را براي ترويج اتحاد و هماهنگي بين ملتها و اديان از هر طبقه اجتماعي در سال 2000 برده است. بازديدكنندگان اين معبد از همهء اديان جهانند و همه كنار هم در آن به دعا مشغول مي‌شوند. از جمله مهمترين بازديدكنندگان آن مي‌توان از دالايي‌لاما و نمايندهء دولت واتيكان نام برد . شكل اين معبد، يعني گل لوتوس، به اين علت انتخاب شده است كه براي همهء اديان شرقي مقدس است و پيروان همهء اديان با آن احساس نزديكي مي‌كنند. به عقيدهء هندوها برهما در يك گل لوتوس به وجود آمد و بنابراين گل لوتوس خانهء خدا به شمار مي‌رود . بوداييان در دعاي مشهور خود خداوند را چنين مي‌ستايند: اي جواهري كه در گل لوتوس خفته‌اي. بودا فرموده است كه انسانها بايد مانند لوتوس باشند كه در مرداب مي‌رويد اما در نهايت پاكي و پاكيزگي است؛ پس لوتوس سمبل آلوده نشدن به دنياست. در ايران قبل از اسلام مي‌بينيم كه در بيستون ميترا در حال رقص روي گل لوتوس تصوير شده است و در تخت جمشيد در دست سلاطين گل لوتوس ديده مي‌شود. در ديانت اسلام نيز گل لوتوس از طرحهاي محرابهاي مساجد است و گنبد تاج محل نيز به شكل غنچهء لوتوس ساخته شده است . همچنين گل لوتوس يكي از نقشهاي متداول در قالي‌هاي ايراني است .
معابد بهائي كه مشرق‌الاذكار ناميده مي‌شوند پيروان همهء اديان را در خود مي‌پذيرند. در اين معابد 9 در به نشانهء 9 دين بزرگ الهي جهان وجود دارد. درون آنها هيچ تزئيني كه يادآور دين خاصي باشد وجود ندارد و در نهايت سادگي است. هر فرد مي‌تواند به آن وارد شود و به آرامي، بدون هيچ سروصدا و مراسمي، هر دعايي كه مي‌خواهد براي خود بخواند. فقط چند بار در روز براي مدتي كوتاه آيات كتب مقدسه به صداي بلند براي عموم تلاوت مي‌شود. در اين معابد آثار الهي همهء اديان تلاوت مي‌شود، زيرا يكي از مهمترين اصول اعتقادي بهائيان وحدت اساس اديان الهي است. تاكنون علاوه بر هندوستان، در كشورهاي آلمان، آمريكا، استراليا، اوگاندا، پاناما و ساموآ مشرق‌الاذكارهاي بهائي ساخته شده‌اند .
منبع : //www.bahaiveiw.org
منابع بيشتر : //www.bahaindia.org
//www.sahbaarchitect.com