منبع: فرهنگ گفتگو

زمانی که در سال ۱۹۴۸ اعلامیه حقوق بشر به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید(۱) بشریت رنج کشیده از دو جنگ جهانی ، تنها آرزومند یک وفاق جمعی وتعهد لازم از سوی امضاء کنندگان این میثاق بین المللی بودند.

هر چند در آن زمان تحقق این مسئله بیشتر به خیال و آمال نزیکتر بود تا واقعیت ، اما اینک شاید توقع زیادی نباشد که پس از۶۵ سال از شکل گیری سازمان ملل ،مردم جهان از دول حاکمه خویش بخواهند به آن مفاد محکمتر وعمیقتر متعهد باشند با این حال هنوز هم می توان شاهد کشورهایی بود که به عللی چون : حفظ حاکمیت خویش ، تعارض اصول معتقدات رهبران با اصول موضوعه در میثاق نامه های بین المللی و تفسیر غلط از مفاد میثاق نامه ها همواره به نقض این مواد ، ادامه می دهند.

اما در ایران چه عاملی باعث شده است که بسیاری ازحقوق موضوعه در این میثاق نامه ها در مورد عده کثیری از شهروندان به سادگی نادیده گرفته شود؟ مسلما هر دلیلی که ذکر گردد، نمی تواند توجیه کننده عدم رعایت این اصل اساسی باشد که بیان می دارد ، حقوق بشر، شامل همگان است ونمی توان آن را نسبی در نظر گرفت .

حقوقی همچون : حق زندگی ، حق آزادی و امنیت شخصی (ماده۳) ، حق برخورداری از حمایت قانونی (ماده۱۲) ، حق مالکیت (ماده۱۷) ، وحتی حق دارا شدن مشاغل عمومی کشور خود (ماده۲۱)(۲).

با این حال در ایران تقریبا از ابتدای شکل گیری جمهوری اسلامی، بسیاری از نفوس به دلایل گوناگون قومی ،مذهبی ویا سیاسی از دستیابی به مشاغل عمومی وعرفی جامعه خویش ، باز داشته شده اند . یکی از گروههایی که شاید بیشترین تحدید شغلی را همواره تحمل نموده است ، معتقدین به دیانت بهائی میباشند. آنان در دوران سی ساله اخیر همواره از دستیابی به مشاغل دولتی ، باز داشته شده اند ودر مورد مشاغل آزاد نیز با محدودیت های جدی مواجه بوده اند .

اعلانات اخیر(۳) در بعضی سایت های دولتی و وابسته به دولت ، مبنی بر هشدار به مسئولین سازمان بهزیستی برای جلوگیری از دستیابی بهائیان به تاسیس مهد های کودک وهر گونه فعالیت در این راستا از انواع اینگونه محدودیتها محسوب می شود و این در حالی است که بهائیان در این مدت در همه نقاط کشور، فاقد چنین حقی بوده اند وحتی تاسیس مهدهای کودک خصوصی برای کودکان بهائی نیز برای آنان ممنوع بوده است دیگر تاسیس دفاتر حقوقی فی المثل در زمینه حقوق زنان وکودکان نیز پر واضح بوده است که به هیچوجه امکانی برای آنان دراین زمینه ها وجود نداشته است .

مسئولین سایت هایی همچون جوان آنلاین وپایگاه مقاومت بسیج امام حسن مجتبی ع، که در گفتگو با یک منبع آگاه این هشدارها را بیا ن نموده اند، باید مصادیق چنین ادعاها را نیز نشان دهند. البته بهائیان بنا بر اصول عقاید خویش همواره در جوامع آزاد، دوشا دوش دیگر هموطنانشان در توسعه وعمران، تعلیم و تربیت جوامع متبوعشان ساعی وجاهد می باشند.

اما آنان که با جامعه بهائی واهداف متعالی آن آشنا هستند ، می دانند که زمانی که دیانت بهائی اهداف واصول خود را در قرن نوزدهم میلادی به همگان ارزانی نمود در اکثر نقاط دنیا زنان وکودکان با فقر شدید بذل توجه والتفات جامعه به ایشان ،دست به گریبان بودند . وضعیت وخیم زنان وآموزش وپرورش در ایران در روزگار سلسله قاجار نیز بر هیچ صاحب خردی ،پوشیده نبوده ونیست.

دیانت بهائی با اهمیت فوق العاده که بر این امور قائل شد، فرهنگی را در بین دوستداران ومعتقدین به آن ، ایجاد نمود که به هیچ وجه در سخترین شرایط زندگی نیز ،اصول اساسیه ای را که دوام وبقای جامعه بشری را مستلزم آن می دانند ،نه تنها فراموش ننموده بلکه به جان ودل در تحقق آن قدم فشارند ومسئله حقوق زنان وتعلیم وتربیت ، دو رکن اساسی از این اصول بوده است.

در خصوص حقوق زنان در سراسر جهان، بهائیان همواره فعال بوده اند از شرکت فعالانه در تشکیل کنفراسهای منعقده از سوی سازمان ملل متحد(۴)، تا تاسیس دفاتری برای ترقی وپیشرفت زنان. از تصدی سمتهای مهمی در کمیته های اصلی سازمان های غیر دولتی(۵) تا تاسیس واجرای پروژه هایی در جهت بالا بردن سطح آگاهی و توانایی زنان در جوامع محلی (۶)، در همه حال و در همه نقاط دنیا کوشا بوده اند در ایران نیز اولین مدارس دختران توسط بهائیان پایه گذاری گردید(۷) . تمام این اقدامات ناشی از اهمیتی بود که امر بهائی برای حقوق زنان وحقوق بشر بطور عموم قائل بوده است.

در خصوص تعلیم وتربیت ، حضرت بهاءالله شارع دیانت بهائی میفرمایند:" انسان را به مثابه معدن که دارای احجار کریمه است مشاهده نما به تربیت ، جواهر آن بعرصه شهود آید وعالم انسانی از آن منتفع گردد ."همچنین در بیانی دیگر میفرمایند:"همت را بر تربیت اهل عالم مصروف دارید که شاید نفاق واختلاف از ما بین امم باسم اعظم محو شود وکل اهل یک بساط ویک مدینه مشاهده شوند ."

در مقامی دیگر میفرمایند :"سبب علو وجود وسمو آن علوم وفنون وصنایع است ...تحصلیش بر کل لازم ..."(۸) بر این مبنا در ایران نیز با وجود تمام تضییقات وارده بر این جامعه ، توجه به تعلیم وتربیت در هیچ زمان وبرای هیچ گروه سنی بی بها نگشت بطوری که فی المثل در مورد آموزش پیش از دبستان که مورد بحث جوان آنلان گردید ، همان مادران وپدران وهمان خواهران وبرادران کودکان در محیط های کوچک منازل خویش وبا تعداد اندک، حتی کمتر از تعداد انگشتان یک دست، موفق به تشکیل کلاسهای اطفال شدند.

همچنین با فداکاری وایثار با شور و حرارت وبا صبر وحوصله وپذیرش هر گونه مشکلات ایجاد شده در مسیر کار به تدوین برنامه هائی برای تعلیم وتربیت کودکان پیش از دبستان ،مبادرت نمودند به عبارت دیگر نه تنها به تدوین واحد های درسی پرداختند (که ناظر بر تعلیم بود ) بلکه در کنار آن به تهیه برنامه هائی مطابق با درک کودکان برای ایجاد فضائل انسانی درآنها مبادرت نمودند (که ناظر بر تربیت بود) فضائلی همچون محبت الله وخشیه الله، صداقت ،امانت ،خضوع و خشوع ،تنزیه وتقدیس و قس علی ذلک و هدف اساسی آن بود که کودکان به کمک مربیان و فداکاری وهمیاری والدین ، در مسیر درونی کردن این فضائل در خویش، یاری شده این صفات وفضائل را به عادت های مفید در زندگیشان مبدل نمایند . بهائیان حتی نیاز به تعلیم مربیانی را که در این زمینه خدمت می کردند احساس نموده با بذل توجه به این موضوع ،دوره های آموزشی برای مربیان را تا مقطع کاردانی پایه ریزی نمودند.

لازم به ذکر است در ایران با وجود تمام امکانات ، هنوز در جهت برنامه ریزی کودکان پیش دبستانی اقدام قابل توجهی صورت نگرفته ،به عبارت دیگرنه برنامه مدونی موجود است (فقط به لیستی از عناوین که باید کار شود بسنده شده) ونه مواد آموزشی تهیه شده (بیشترسلیقه ای عمل میشود). حتی برای مربیان نیز تا چندی پیش هیچ دوره منظم وآموزش علمی، در نظر گرفته نشده بود هم اکنون نیز به اذعان کارآموزان تحت تعلیم ، دوره ها فاقد کارایی لازم جهت آماده کردن ایشان برای حضور در فعالیتهای مهد می باشد درعین حال این دوره ها فراگیر نبوده و برنامه آموزشی یکسانی را نیز ارائه نمی دهند واگر به این لیست، عدم تمرکز مهد های کودک بر آموزش اخلاقی را نیز بیافزاییم ، مطمئنا مسئولین محترم سازمان بهزیستی می بایستی در فکر بهبود شرایط باشند تا آنکه وقت وانرژی خود را فقط در جهت هشدار دادن ، مصروف دارند.

امروزه جامعه بهائی همانطور که در هر نقطه از جهان، دست یاری به گروه ها وسازمانهایی با هدف آموزش وپرورش می دهد ، کما کان آماده است تجربیات خویش را در اختیارگروه ها وموسساتی قرار دهد که خواستاراین تبادل فرهنگی هستند. در ایران نیز همان کودکان دو یا سه دهه قبل ، جوانانی هستند که نهایت آمالشان در گستره کوچک ، خدمت به هموطنانشان ودر طیف بزرگتر به نوع بشر بوده وهست زیرا معنای انسانیت را به فرموده مولایشان اینگونه یافته اند:

"امروز انسان کسی است که به خدمت جمیع من علی الارض قیام نماید."(۹)

منابع:
۱.ماهنامه پیام یونسکو شماره ۳۰۵
۲.اعلامیه جهانی حقوق بشر
۳ //mouood.org/content/view/9976/2.
۴. مانند کنفرانس زنان در پکن در سال ۱۹۹۵
۵. مانند کمیته ای که به صندوق توسعه وگسترش امور زنان در سازمان ملل خدمت میکند
۶. مانند موسسه توسعه زنان روستای بارلی. //www.aeenebahai29.info/node/264
۷. همان
۸.مجموعه آثار مبارکه در باره تربیت بهائی
۹.منتخباتی از آثار حضرت بهاءالله ، ص۱۶۰- شماره ۱۱۷